“Curse of knowledge” – Nỗi ấp úng khi giải thích nhiều nhưng mấy ai hiểu

09/12/2024 07:03 5

Khoảng cách kiến thức giữa hai người quá lớn khiến nội dung cần truyền tải không thể đến được với người nghe. Vô tình tạo ra khoảng cách trong giao tiếp, tạo ra tình trạng lưỡng lự vì giải thích quá nhiều mà ít người hiểu. Theo tâm lý học, hiện tượng “Lời nguyền tri thức” này được gọi là “Lời nguyền tri thức”.

Có thể bạn quan tâm

Khái niệm “Lời nguyền của kiến thức”

Bạn đang xem: “Curse of knowledge” – Nỗi ấp úng khi giải thích nhiều nhưng mấy ai hiểu

Con người chúng ta thường vô thức nghĩ rằng người khác cũng có kiến thức giống bạn về một vấn đề nào đó. Khi trở thành chuyên gia trong bất kỳ lĩnh vực nào, chúng ta quên đi suy nghĩ của một người không biết gì về lĩnh vực đó.

Điều này dẫn đến việc chia sẻ không hiệu quả. Nói một cách đơn giản hơn, bạn có thể hiểu vấn đề một cách sâu sắc nhưng lại không thể dạy người khác hiểu được.

Ví dụ như học thiết kế đồ họa. Những người đã học thiết kế nửa năm có thể dạy nó cho người mới bắt đầu. Nhưng những người đã học mười năm rất khó truyền đạt kiến thức cho người mới.

Cơ chế hoạt động và tác dụng của “Lời nguyền tri thức”

Bộ não con người phản ứng mạnh mẽ với mọi thứ mới. Tuy nhiên, nó sẽ nhanh chóng trở nên quen thuộc khi những điều mới mẻ đó được lặp đi lặp lại đủ nhiều.

Vì vậy, khi thành thạo một kỹ năng nào đó, chúng ta thường quên mất cảm giác khi mới bắt đầu học. Từ đó, thật khó để đặt mình vào vị trí và suy nghĩ của một người mới chưa biết gì.

Xem thêm : Squonk Mod là gì? Ưu điểm và nhược điểm của Squonk Mod

Sự thiên vị đó tạo ra khoảng cách lớn trong giao tiếp. Bạn có xu hướng nghĩ rằng người khác đã có hiểu biết cơ bản về vấn đề. Vì vậy bạn thường sử dụng ngôn ngữ chuyên ngành để giao tiếp và làm người nghe khó hiểu.

Mặt khác, người nghe không phải lúc nào cũng lên tiếng. Phần lớn là vì sự nhút nhát, hoặc vì niềm tin sẵn có của bạn. Bên cạnh đó, não người nghe cũng cần nhiều thời gian hơn để xử lý lượng thông tin mới và khó hiểu mà họ vừa nghe được.

Chưa kể, còn có trường hợp người nghe nghĩ rằng họ hiểu bạn đang nói gì. Nhưng thực tế không phải vậy, thậm chí đó còn là sự hiểu sai vấn đề. Phổ biến nhất trong trường hợp những người đến từ các ngành nghề khác nhau. Làm cho trải nghiệm của cùng một vấn đề trở nên khác biệt.

“Nghệ thuật” vượt qua “Lời nguyền tri thức”

Sử dụng những từ dễ hiểu

Bạn thường có xu hướng sử dụng ngôn ngữ chuyên ngành hoặc những khái niệm trừu tượng trong giao tiếp. Bởi vì càng hiểu sâu vấn đề thì bạn càng muốn khái quát hóa nó. Điều này khiến người nghe khó hiểu được lời bạn nói.

Một mẹo đơn giản là sử dụng những từ thông dụng, dễ hiểu. Có thể viết lại bằng ngôn ngữ thông thường trước khi truyền đạt cho người khác. Trong trường hợp các khái niệm mang nặng tính kỹ thuật thì phải đưa ra ví dụ để người nghe dễ hiểu hơn.

Khuyến khích người nghe đặt câu hỏi

Xem thêm : Bệnh lười chốn công sở & cách chữa trị hiệu quả nhất

Nhiều người nghe ngại đặt câu hỏi dù không hiểu vấn đề. Đặc biệt là trong lớp học hoặc văn phòng công ty. Nhưng đặt câu hỏi là một cách quan trọng để giúp giao tiếp hiệu quả hơn.

Vì vậy bạn cần khuyến khích người nghe đặt câu hỏi khi họ chưa hiểu vấn đề. Hãy cẩn thận để tránh tạo ra cảm giác tự ti khi người nghe cảm thấy chậm hiểu trước khi đặt câu hỏi. Tạo cuộc trao đổi Hỏi & Đáp hai chiều thú vị để người nghe cảm thấy thoải mái và cởi mở hơn khi đặt câu hỏi.

Đặt mình vào vị trí người nghe

Thường xuyên hỏi người nghe xem họ có hiểu điều bạn đang truyền tải hay không. Nếu người nghe có vẻ khó hiểu bạn đang nói gì, bạn nên giảm tốc độ nói để truyền tải thông tin dễ dàng hơn. Chỉ cần đặt mình vào suy nghĩ của người nghe là bạn có thể hiểu được người nghe cần gì.

Ngoài ra, bạn có thể yêu cầu người nghe trình bày lại những gì bạn vừa nói theo cách họ hiểu. Khi nghe thấy vấn đề ở phiên bản ngôn ngữ thông dụng, bạn sẽ dễ dàng nhận ra những lỗ hổng cần khắc phục.

Trên đây là “nghệ thuật” khắc phục “Lời nguyền tri thức” vì ngại ngần khi giải thích nhiều nhưng không nhiều người hiểu. Chỉ cần áp dụng những phương pháp trên bạn đã có thể truyền tải thông tin đến người nghe một cách dễ hiểu nhất. Chúc bạn sớm vượt qua “lời nguyền tri thức” này!